De kans is groot dat het romantische bloemetje op Valentijnsdag een boeketje gif is. Snijbloemen zitten vol met bestrijdingsmiddelen die in de EU verboden zijn, maar door kwekers in Afrika wel worden gebruikt.
Dat blijkt uit onderzoek van de Nederlandse afdeling van Pesticide Action Network (PAN). Die vrijwilligersorganisatie liet twaalf boeketten tulpen, rozen en gemengde boeketten op bestrijdingsmiddelen onderzoeken. De bloemen zagen er prachtig uit en dat heeft een reden. Bij de gemengde boeketten werden 25 verschillende gifstoffen gevonden en bij de rozen gemiddeld 17.
Een derde van die aangetroffen middelen is in de EU verboden vanwege de schadelijkheid voor de gezondheid of het milieu. De producenten van de verboden bestrijdingsmiddelen - veelal tegen insecten en schimmels - maken ze echter nog wel en exporteren ze naar bloemenkwekers in andere landen, in Kenia, Ethiopië en Colombia bijvoorbeeld. PAN pleit in een brief aan Henk Staghouwer, minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, voor een verbod op de export van de verboden pesticides en voor normen voor maximale hoeveelheden bestrijdingsmiddelen op sierbloemen, zoals ook geldt voor voedsel.
Gelijk speelveld
Brancheorganisatie Glastuinbouw Nederland zegt dat Nederlandse telers al langer in Brussel pleiten voor een ‘gelijk speelveld’ als het gaat om gewasbeschermingsmiddelen. ,,Wat buitenlandse bloementelers doen, daar hebben wij geen invloed op’’, zegt Roger Abbenhuijs van de brancheorganisatie. Hij bevestigt dat het gros van de zomerbloeiers die momenteel te koop zijn in de winkels uit het buitenland komen.
Royal Flora Holland, de bloemenveiling in Aalsmeer, zegt pas te kunnen reageren na bestudering van het rapport. Op de veiling wordt jaarlijks voor honderden miljoenen euro’s Afrikaanse bloemen geveild. ,,Het is aan de kwekers om zich aan de voorschriften te houden. Wij verhandelen miljarden producten. Het is ondoenlijk om alles te controleren”, meldt woordvoerder Michel van Schie.
De bloemen werden gekocht bij Fleurop, deBloemist, Topbloem, Albert Heijn en Jumbo, en onderzocht op bestrijdingsmiddelen. In alle twaalf onderzochte boeketten werden resten van bestrijdingsmiddelen gevonden. Volgens PAN is het zo erg dat uitgebloeide bloemen niet in de gft-bak thuishoren, maar bij het restafval. Er zit bijvoorbeeld fipronil in. Dat bestrijdingsmiddel leidde in 2017 tot een schandaal toen bleek dat het verboden middel tegen bloedluis via de kippen in de eieren terecht was gekomen. Tientallen miljoenen eieren moesten als chemisch afval verbrand worden. ,,In de bloemen die wij onderzochten is de concentratie fipronil per kilo vele malen hoger’’, zegt voorzitter Margriet Mantingh van PAN. ,,Die bloemen horen bij het chemisch afval.’’
Biologische tulpen
,,Koop maar iets anders voor je geliefde voor Valentijnsdag. En als het dan toch bloemen moeten zijn dan biologisch geteelde tulpen. Zomerbloeiers zoals rozen, lelies en bijvoorbeeld gerbera’s worden nu allemaal geïmporteerd. Uit landen met lage salarissen, minder strenge milieueisen en een zwakke regulering voor het gebruik van bestrijdingsmiddelen.’’
Het onderzoek van PAN is niet het eerste onderzoek naar het gebruik van bestrijdingsmiddelen bij de bloementeelt. Volgens Mantingh zijn de resultaten vergelijkbaar met eerdere onderzoeken naar gif in snijbloemen. ,,Er is niets verbeterd.’’
,,Consumenten willen geen planten met gaatjes of luizen of weggeknabbelde blaadjes. De prachtige bloemen die overal te koop zijn hebben een hoge prijs. Als de concentraties op de bloemen zo hoog zijn, hoe zijn de werkomstandigheden dan bij de telers in Afrika en Zuid-Amerika?’’
Ellyne Bierman: de bron van dit bericht is het Pestide Action Network the Netherlands, het rapport is hier te downloaden.
Het bericht op de website:
BOEKETTEN MET VEEL GIF
PAN NL heeft 12 boeketten (tulpen, rozen en gemengde boeketten) op bestrijdingsmiddelen onderzocht. De conclusie is, dat rozen en gemengde boeketten met hoge aantallen en concentraties bestrijdingsmiddelen te vervuild zijn om ze met een gerust hart te kopen. Gemiddeld bevatten gemengde boeketten 25 verschillende gifstoffen, bij rozen gemiddeld 17. Daarbij is een derde van de gevonden bestrijdingsmiddelen wegens te grote risico ́s voor de gezondheid en/of milieu in de EU verboden. Toch komen ze met een U-bocht via export en import weer op ons bord. Twee derde van de gevonden stoffen zijn voor de gezondheid van de bloementelers, bloemenverkopers en/of de biodiversiteit gevaarlijk. De effecten van de gevonden cocktails op de gezondheid en biodiversiteit zijn onbekend.
PAN Nederland adviseert de consument om voor Valentijnsdag of voor andere gelegenheden biologisch gekweekte snijbloemen, bollen of sierplanten of een alternatief cadeau te kopen.
PAN Nederland eist van de overheid wettelijke normen voor residuen van bestrijdingsmiddelen in snijbloemen en planten vast te leggen, onder andere een nultolerantie voor residuen van bestrijdingsmiddelen die in de EU verboden zijn.
In een brief vraagt PAN Nederland Minister Staghouwer van LNV om in het Europees Parlement en bij de EFSA te pleiten voor de vastlegging van maximale residu limieten voor werkzame stoffen (bestrijdingsmiddelen) bij commerciële snijbloemen en tuinplanten. Ook doet PAN Nederland in de brief een beroep op de minister om in het Europees Parlement te pleiten voor een directe stop van de export van in EU verboden bestrijdingsmiddelen naar niet-EU landen.
Een dergelijk verzoek is ook aan de European Commissioner for Health and Food Safety, Stella Kyriakides, en aan Executive Vice-President Frans Timmermans gedaan
Download het rapport ´Verboden en gevaarlijke bestrijdingsmiddelen in snijbloemen´
en zie hier het Persbericht